Month: grudzień 2022

Autor: Św. Piotr Chryzolog (ok. 406-450), biskup Rawenny, doktor Kościoła

Jan Chrzciciel nauczał słowem i czynem. Jak prawdziwy mistrz, przykładem potwierdzał swoją mowę. Wiedza czyni mistrza, ale postępowanie buduje autorytet… Nauka czynami jest jedyną regułą dla tego, który pragnie nauczać. Pouczanie słowem, to wiedza; ale kiedy przechodzi w czyny – to cnota. Prawdziwa jest zatem wiedza złączona z cnotą: to ona, ona jedyna jest boska, a nie ludzka…„W owym czasie wystąpił Jan Chrzciciel i głosił na pustyni Judzkiej te słowa: ‘Nawróćcie się, bo bliskie jest królestwo niebieskie’” (Mt 3,1-2). „Nawróćcie się”. Dlaczego nie mówi raczej: „Radujcie się”? „Radujcie się raczej, ponieważ rzeczywistość ludzka ustępuje miejsca rzeczywistości boskiej, ziemska – niebieskiej, tymczasowa – wiecznej, zło – dobru, niepewność – bezpieczeństwu, smutek – szczęściu, rzeczywistość nietrwała – tej, która trwać będzie zawsze. Królestwo niebieskie jest blisko. Nawróćcie się”. Niech twoje postępowanie nawróconego będzie oczywiste. Ty, który wolałeś ludzkie nad boskie, który chciałeś być niewolnikiem świata raczej niż zwycięzcą świata z Panem świata, nawróć się. Ty, który unikałeś wolności, jaką dają cnoty, ponieważ wolałeś znosić jarzmo grzechu, nawróć się; nawróć się prawdziwie, ty, który z obawy przed posiadaniem Życia, wydałeś się śmierci.

Źródło: Kazanie 167; CCL 248, 1025, PL 52, 636 (© Evangelizo.org)

Autor: Bł. Gweryk z Igny (ok. 1080–1157), opat cysterski

Ta lampa, przeznaczona na oświecenie świata, daje mi nową radość, bo to dzięki niej poznałem prawdziwe Światło, które świeci w ciemnościach, ale którego ciemności nie przyjęły (J 1,5)… Możemy cię podziwiać, Janie, który jesteś największy ze wszystkich świętych; ale jest dla nas niemożliwe naśladowanie twej świętości. Ponieważ spieszysz się przygotować doskonały lud dla Pana z celnikami i grzesznikami, staje się pilne, byś do nich przemawiał w sposób bardziej zrozumiały, niż przykład twojego życia. Zaproponuj im model doskonałości, nie według twojego stylu życia, ale dostosowany do słabości sił ludzkich.

„Wydajcie więc godny owoc nawrócenia” (Mt 3,8). Ale my, bracia, chlubimy się z tego, że mówimy lepiej, niż żyjemy. Jan jednak, choć jego życie było bardziej wzniosłe, niż ludzie to pojmowali, dostosowuje swoją mowę do ich możliwości rozumienia: „Wydajcie więc godny owoc nawrócenia”.„Mówię do was w sposób ludzki, ze względu na słabość waszego ciała. Jeśli jeszcze nie potraficie czynić dobra w pełni, niech znajdzie się w was przynajmniej żal z tego, co jest złe. Jeśli jeszcze nie możecie wydawać owoców doskonałej sprawiedliwości, to niech na razie wasza doskonałość polega na wydawaniu owoców godnych nawrócenia”.

Źródło: Pierwsze kazanie o Janie Chrzcicielu, § 2 (© Evangelizo.org)

Autor: Św. Augustyn (354 – 430), biskup Hippony (Afryka Północna) i doktor Kościoła

Bracia! To, co Bóg obiecał, wydawało się ludziom nie do wiary. Nie mogli uwierzyć, że oni, poddani śmierci i zagładzie, oni, tak nędzni i słabi, oni, którzy są prochem i pyłem, mieli się stać równi aniołom Bożym! To dlatego Bóg nie tylko, że związał się z ludźmi przymierzem Pisma, aby uwierzono Jego słowom, ale jeszcze dał im Pośrednika, mającego świadczyć o Jego dobrej wierze. A jest nim nie jakiś władca ani też jakiś anioł czy archanioł, lecz Jego Syn jedyny. W Nim Bóg nam ukazał i dał drogę, którą nas chce prowadzić do przyrzeczonego nam celu. Nie wystarczyło jednak Bogu, by Jego Syn ukazał drogę, ale Jego samego drogą uczynił (J 14,6), abyś nią szedł, a On cię prowadził i wiódł przez siebie…

Jakże byliśmy daleko od Niego! On tak wysoko, a my tak nisko! My byliśmy chorzy, bez nadziei na wyzdrowienie. Lekarz został posłany, ale chory Go nie rozpoznał, ponieważ „gdyby to bowiem pojęli, nie ukrzyżowaliby Pana chwały” (1Kor 2,8). Ale śmierć lekarza była lekarstwem dla chorego; lekarz przyszedł go odwiedzić i umarł, aby go uleczyć. Dał do zrozumienia tym, którzy uwierzyli w Niego, że był Bogiem i człowiekiem: Bogiem, który nas stworzył i człowiekiem, który nas stworzył na nowo. Jedną rzecz widziano w Nim, a druga była ukryta. To, co było ukryte, przeważało nad tym, co było widoczne… Chory został uzdrowiony przez to, co było widoczne, aby mógł później widzieć w pełni. Bóg odraczał tę ostateczną wizję, ukrywając ją, ale jej nie wzbraniał.

Źródło: Komentarz do psalmów, Ps 109 (© Evangelizo.org)

Autor: Św. Beda Czcigodny (ok. 673–735), mnich, doktor Kościoła

Jeśli chcemy zrozumieć, dlaczego Jan chrzcił, skoro jego chrzest nie mógł odpuszczać grzechów, to powód tego jest prosty: żeby pozostać wiernym swojej posłudze zwiastuna, musiał chrzcić przed Panem, tak jak się przed Nim narodził, nauczał i umarł. W międzyczasie jego chrzest miał zapobiec, żeby zazdrosna kłótnia między faryzeuszami i skrybami nie miała wpływu na działalność Pana, w przypadku, gdyby On pierwszy chrzcił ludzi. „Chrzest Jana skąd pochodził? Z nieba czy od ludzi?” Skoro nie ośmielili się oni zaprzeczyć, że pochodził z nieba, byli zmuszeni przyznać, że dzieła tego, którego głosił Jan, również są dokonywane przez moc z nieba. Jednakże, jeśli chrzest Jana nie odpuszczał grzechów, nie pozostawał bezowocny dla tych, którzy go otrzymywali… Był on znakiem wiary i nawrócenia, to znaczy, że przypominał, że każdy powinien wystrzegać się grzechu, praktykować jałmużnę, wierzyć w Chrystusa i dążyć do Jego chrztu, jak tylko się pojawi, aby zostać obmytym na odpuszczenie grzechów.

Z drugiej strony, pustynia, gdzie przebywał Jan, reprezentuje życie świętych, odciętych od przyjemności świata. Czy żyją w samotności, czy w tłumie, to bez przerwy starają się z całej ich duszy oderwać od pragnień tego świata. Znajdują całą radość w przywiązywaniu się do Boga i w Nim jedynie pokładają nadzieję. To do tej samotności duszy, tak drogiej Bogu, pragnął dążyć prorok, z pomocą Ducha Świętego, kiedy mówił: „gdybym miał skrzydła jak gołąb, to bym uleciał i spoczął” (Ps 55,7).

Źródło: Kazanie 1; CCL 122, 2 (© Evangelizo.org)

Autor: Św. Grzegorz Wielki (ok. 540-604), papież, doktor Kościoła

Dlaczego po swoim uwięzieniu Jan Chrzciciel wysyła swoich uczniów z zapytaniem: „Czy Ty jesteś Tym, który ma przyjść, czy też innego mamy oczekiwać?”, jak gdyby nie znał Tego, którego zapowiadał?… Na to pytanie możemy odpowiedzieć, kiedy przyglądniemy się porządkowi wydarzeń. Nad brzegiem Jordanu Jan przyznał, że Jezus jest Zbawicielem świata (J 1,29); po swoim uwięzieniu pyta jednakże, czy to ten, który ma przyjść. Dzieje się tak nie dlatego, że wątpi iż Chrystus jest Zbawicielem świata, ale ponieważ chce wiedzieć, czy ten, który osobiście przyszedł na świat, zejdzie także we własnej osobie do więzień dusz zmarłych. Jan, który zapowiedział światu przyjście Jezusa, przez swoją śmierć poprzedził Go też w drodze do piekieł… Tak jak to powiedział: „Tak jak raczyłeś narodzić się dla ludzi, dajesz nam poznać, że także dla nich umrzesz; w ten sposób, jako osoba zapowiadająca Twoje narodziny, zapowiem także Twoją śmierć, a tam gdzie przebywają zmarli, zapowiem, że przyjdziesz, tak jak zapowiadałem to światu”.

Dlatego też odpowiedź Pana dotyczy upadku śmierci wymienionego zaraz po cudach, których dokonał: „niewidomi wzrok odzyskują, chromi chodzą, trędowaci doznają oczyszczenia, głusi słyszą, umarli zmartwychwstają, ubogim głosi się Ewangelię. A błogosławiony jest ten, kto we Mnie nie zwątpi”. W obliczu tylu znaków i tak wielu cudów, nie można dalej wątpić, ale raczej chwalić Pana. Po raz kolejny, nawet po ujrzeniu wszystkich cudów, mogą się zgorszyć ci, którzy nie wierzą, że będą żyć po śmierci. Stąd też słowa św. Pawła: „My głosimy Chrystusa ukrzyżowanego, który jest zgorszeniem dla Żydów, a głupstwem dla pogan” (1 Kor 1,23)… Kiedy Pan mówi: “A błogosławiony jest ten, kto we Mnie nie zwątpi”, czyż nie oznacza to wzgardy i upadku śmierci? To tak samo jakby mówił otwarcie: „To prawda, że czynię cuda, ale nie uciekam też od spraw hańbiących. Ponieważ pójdę śladem Jana Chrzciciela, umierając, aby ludzie wystrzegali się pogardy wobec mojej śmierci, ci, którzy uczczą we mnie cuda”.

Źródło: Homilie na Ewangelie, nr 6 (tłum. Fr. Barroux rev.)