Month: czerwiec 2023

Autor: Św. Katarzyna ze Sieny (1347-1380), tercjarka dominikańska, doktor Kościoła, współpatronka Europy

Mój drogi Ojcze i Bracie w Chrystusie, słodkim Jezusie. Ja, Katarzyna, niewolnica sług Bożych, piszę do Ciebie w Jego drogocennej Krwi, z pragnieniem, byś stał się dobrym robotnikiem w winnicy swojej duszy, abyś przyniósł wiele owoców w czasie zbiorów, to znaczy, w chwili śmierci, kiedy wszelka wina jest ukarana, a wszelka zasługa nagrodzona.

Wiesz, że odwieczna prawda stworzyła nas na swój obraz i podobieństwo; Bóg uczynił z nas swoją świątynię, gdzie przyszedł zamieszkać dzięki swojej łasce, jeśli tylko robotnik tej winnicy zechce ją uprawiać. Jeśli bowiem nie jest uprawiana, jeśli jest pokryta cierniami, to nie będzie mógł w niej zamieszkać. Spójrzmy, drogi Ojcze, jakiego robotnika umieścił tam Pan. Postawił tam wolną wolę, której powierzył wszelką władzę. Nikt nie może otworzyć drzwi woli, jeżeli wolna wola tego nie zapragnie. Światło rozumu jest jej dane, aby poznać przyjaciół i wrogów, którzy chcą wejść i przejść przez drzwi; a u tych drzwi leży pies sumienia, który szczeka, kiedy ktoś nadchodzi, o ile podniósł się i nie śpi. To światło pozwala robotnikowi ujrzeć i ocenić owoc; usuwa z niego ziemię, aby był czysty, i wkłada go do swojej pamięci jak do spichlerza, gdzie gromadzą się wspomnienia łask Bożych. Pośrodku winnicy leży waza jego serca, pełna drogocennej Krwi, aby podlać rośliny, kiedy grozi im susza.

W taki sposób jest stworzona i ułożona ta winnica, która jest także – jak już powiedzieliśmy – świątynią, gdzie ma zamieszkać Bóg dzięki swojej łasce.

Źródło: List 45 do hrabiego Fondi, nr 192 (© Evangelizo.org)

Autor: Św. Atanazy Wielki (295-373), biskup Aleksandrii i doktor Kościoła

O nierozumni ludzie! Czemu wciąż niedyskretnie poszukujecie odpowiedzi na pytania o Trójcę Świętą, a nie wystarcza wam po prostu wierzyć w jej istnienie, według tego co napisał Apostoł: “Przystępujący bowiem do Boga musi uwierzyć, że [Bóg] jest i że wynagradza tych, którzy Go szukają”… Niech nikt nie zadaje niepotrzebnych pytań, ale raczej pozna wszystko, co zawiera Pismo Święte…

Pismo mówi, że Ojciec jest źródłem i światłem: “Opuścili Mnie, źródło żywej wody”; “Opuściłeś źródło mądrości”. I jak pisze św. Jan: “Bóg jest światłością” Stąd też Syn, w odniesieniu do źródła, określany jest rzeką, strumieniem – “Strumień Boży wodą jest wezbrany”. W odniesieniu do światła, nazwany jest blaskiem, jak mówi św. Paweł – “Ten [Syn], który jest odblaskiem Jego chwały i odbiciem Jego istoty”. Ojciec jest światłem, Syn blaskiem i w Synu, przez Ducha Świętego jesteśmy tym blaskiem oświecani: “[Proszę w nich], aby Bóg Pana naszego Jezusa Chrystusa, Ojciec chwały, dał wam ducha mądrości i objawienia w głębszym poznaniu Jego samego. [Niech da] wam światłe oczy serca…”. Kiedy jesteśmy oświeceni, to Chrystus oświeca nas w sobie, jak mówi Pismo: “Była światłość prawdziwa, która oświeca każdego człowieka, gdy na świat przychodzi.” Ponadto, skoro Ojciec jest źródłem, Syn strumieniem, możemy mówić, że zanurzamy się w Duchu: “Wszyscyśmy bowiem w jednym Duchu zostali zanurzeni”. Jednakże, zanurzeni w Duchu, pijemy z Chrystusa, gdyż “pili ten sam duchowy napój. Pili zaś z towarzyszącej im duchowej skały, a ta skała – to był Chrystus.”

Ojciec jest “jedynie mądry”, Syn jest jego mądrością, gdyż jest “Chrystusem, mocą Bożą i mądrością Bożą”. Zatem, otrzymując Ducha mądrości, posiadamy Syna i otrzymujemy w nim mądrość… Syn jest życiem, tak jak sam powiedział: “Ja jestem życiem”. Ale powiedziane jest też, że ożywiani jesteśmy przez Ducha Świętego, tak jak napisał św. Paweł: “A jeżeli mieszka w was Duch Tego, który Jezusa wskrzesił z martwych, to Ten, co wskrzesił Chrystusa z martwych, przywróci do życia wasze śmiertelne ciała mocą mieszkającego w was swego Ducha.” Skoro jednak jesteśmy ożywiani przez Ducha, to Chrystus jest w nas życiem: “Teraz zaś już nie ja żyję, lecz żyje we mnie Chrystus.”

Skoro w Trójcy Świętej istnieje taki związek i jedność, któż mógłby rozdzielić Syna od Ojca, czy Ducha od Syna lub Ojca? Tajemnica Boga nie jest nam dana w przekonywujących przemówieniach, ale w wierze i modlitwie pośród czci.

(Odniesienia biblijne: Hbr 11,6; Jr 2,13; Ba 3,12; 1J 1,5; Ps 65,10; Hbr 1,3; Ef 1,17; J 1,9; 1Kor 12,13; 1Kor 10,4; Rz 16,27; ! Kor 1,24; J 14,6; Rz 8,11; Ga 2,20)

Źródło: Listy do Serapiona, nr 1, 19 (© Evangelizo.org)

Autor: Św. Teresa z Avila (1515-1582), karmelitanka, doktor Kościoła

Prawdę o Przenajświętszej Trójcy przedtem słyszałam od uczonych i teologów, w taki sam sposób wykładane, tylko że nie rozumiałam tak jasno tego, co mówili, jak teraz rozumiem, kiedy Bóg mi objawił… To, co mnie się ukazało, były to trzy Osoby odrębne, z których każda ma własną postać. Potem jeszcze, na lepsze stwierdzenie tej odrębności Osób, przyszło mi na myśl, że jedna tylko Osoba Syna przyjęła ciało ludzkie. Osoby te miłują się wzajemnie, wzajemnie się jedna drugiej udzielają i wzajemnie znają siebie. Lecz jeśli każda ma własną odrębność, jakim więc sposobem możemy mówić i wierzyć, że wszystkie trzy są jedną istotą, co przecież jest prawdą wzniosłą i wielką, za którą gotowa jestem tysiąc razy umrzeć? We wszystkich trzech Osobach jedna jest wola, jedna wszechmoc i jedna władza najwyższa. Tak, iż żadna z nich nic nie może uczynić bez drugiej i jeden jest Stwórca wszystkich istot na świecie. Czy mógłby Syn stworzyć jedną mrówkę bez Ojca? Nie, bo jedna jest Ich obu moc i tak samo i Ducha Świętego.

Tak zatem jest jeden Bóg, Wszechmogący i wszystkie trzy Osoby tworzą jeden Majestat. Czy mógłby kto miłować Ojca, nie miłując zarazem Syna i Ducha Świętego? Nie, bo kto przyjemny jest jednej z trzech Osób, przyjemny jest wszystkim trzem i podobnie, kto obraża jedną, obraża wszystkie trzy. Czy może Ojciec być bez Syna i bez Ducha Świętego? Nie, bo jedna jest istota Boża, i gdzie jest jedna Osoba, tam są wszystkie trzy i rozdzielone być nie mogą.

Jakim więc sposobem widzimy jednak trzy Osoby odrębne i jakim sposobem ciało ludzkie przyjął tylko Syn, a nie Ojciec ani Duch Święty? Tego już nie rozumiem, niech to tłumaczą teologowie. To tylko wiem, że w tym dziele tak cudownym działali wszyscy Trzej i dalej się w to nie zagłębiam. Moja myśl na tym się zatrzymuje, iż wiem, że jest to Bóg wszechmogący i że tak chciał, a więc i miał moc tak uczynić, jak chciał i im lepiej to rozumiem, tym mocniej w to wierzę i tym głębszą dla Niego czuję cześć i nabożeństwo. Niech będzie błogosławiony na wieki! Amen.

Źródło: Sprawozdania duchowe, nr 33

Autor: Św. Grzegorz Wielki (ok. 540–604), papież, doktor Kościoła

„Wyjaśnię, ty mnie posłuchaj, a to wypowiem, com widział” (Hi 15,17). Cechą aroganta jest posiadanie poczucia sprawiedliwości, bez względu na to, jak słabe może ono być, ale naginane do służby pychy; jest to wywyższanie się dzięki własnej inteligencji ponad siebie tylko po to, by wpaść, nadęty próżnością, w pułapkę pychy. Jest to uważanie się za bardziej uczonego niż uczeni; jest to domaganie się szacunku od tych, którzy są lepsi od nas; jest to udawanie przed tymi, którzy są świętsi od nas, że nauczają z pozorem autorytetu. Stąd słowa: „Wyjaśnię, ty mnie posłuchaj”. […]

Po stwierdzeniu: „Nieprawy jest zawsze w strachu” (HI 15;20), Hiob dodaje: „Zliczone są lata tyrana”. Innymi słowy: dlaczego pysznić się z jakiejś pewności, kiedy ból niepewności jest częścią ludzkiej natury? Ale Bóg Wszechmogący nie tylko rezerwuje męki przyszłego życia dla ludzi zdeprawowanego życia; już tu na ziemi, w godzinie ich niepowodzeń, zamyka ich serca w karach: grzesząc, uderzają siebie, zawsze drżąc, zawsze urągając, w obawie, że inni zadadzą im takie samo cierpienie, jakie oni im zadali.

Źródło: Księga XII, SC 212 (© Evangelizo.org)

Autor: Św. Atanazy Wielki (295-373), biskup Aleksandrii i doktor Kościoła

Osobista mądrość Boga, Jego jedyny Syn, stworzyła i uczyniła wszystko. Jak mówi psalm: „Ty wszystko mądrze uczyniłeś” (104,24)…Podobnie jak nasze ludzkie słowo jest obrazem tego Słowa, które jest Synem Bożym (por. J 1,1), tak i nasza mądrość jest obrazem tego Słowa, które jest Mądrością we własnej osobie. Ponieważ posiadamy w niej zdolność poznawania i myślenia, stajemy się zdolni przyjąć twórczą Mądrość i przez nią możemy poznać Jej Ojca. „Kto zaś uznaje Syna, ten ma i Ojca” (1 J 2,23) i jeszcze: „Kto Mnie przyjmuje, przyjmuje Tego, który Mnie posłał” (Mt 10,40)…„Skoro bowiem świat przez mądrość nie poznał Boga w mądrości Bożej, spodobało się Bogu przez głupstwo głoszenia słowa zbawić wierzących” (1Kor 1,21). Odtąd Bóg nie chce więcej, jak w dawnych czasach, aby Go znać przez obrazy i cienie Mądrości: zechciał, aby prawdziwa Mądrość we własnej osobie przyjęła ciało, stała się człowiekiem, doświadczyła śmierci na krzyżu, aby na przyszłość wszyscy wierzący mogli zostać zbawieni przez wiarę w tę wcieloną Mądrość.

To ona jest zatem Mądrością Bożą. Dawniej dawała się poznać przez swój wizerunek w rzeczach stworzonych… i w ten sposób pozwalała poznać Ojca. Następnie, ona – Słowo, stała się ciałem, jak mówi święty Jan (1,14). Po tym, jak „pokonała śmierć” (1Kor 15,26) i zbawiła ludzkość, sama objawiła się wyraźniej, a przez siebie objawiła Ojca. Co sprawiło, że powiedziała: „Aby znali Ciebie, jedynego prawdziwego Boga, oraz Tego, którego posłałeś, Jezusa Chrystusa” (J 17,3). Cała ziemia zatem została napełniona Jej poznaniem. Ponieważ istnieje tylko jedno poznanie, Ojca przez Syna i Syna począwszy przez Ojca. Ojciec składa w Niej swoją radość, a Syn weseli się tą samą radością w Ojcu, tak jak mówi: „Znajdowałam przy Nim mą radość, weseliłam się dzień po dniu w Jego obecności” (Prz 8,30).

Źródło: Mowa przeciw Arianom, 2, 78-79 (© Evangelizo.org)