Autor: Św. Jan Chryzostom (ok. 345-407), kapłan w Antiochii, potem biskup Konstantynopola, doktor Kościoła
Dzisiaj raj, zamknięty od milionów lat, zostaje dla nas otwarty. Tego dnia, w tej godzinie, Bóg wprowadza tam dobrego łotra. Dokonał w ten sposób dwóch cudów – otworzył dla nas bramy raju oraz wprowadził tam złodzieja. Dzisiaj Bóg przywraca nam naszą ojczyznę, dzisiaj wprowadza nas do miasta naszych ojców, dzisiaj otwiera wspólne mieszkanie dla całej ludzkości. “Dziś ze mną będziesz w raju”. O czym mówisz Panie? Zostałeś ukrzyżowany, przybity gwoźdźmi i obiecujesz raj? Tak, odpowiada, abyś ty przez krzyż poznał moją moc […].
To nie wskrzeszenie z martwych, rozkazywanie morzu i wiatrom czy też wypędzanie złych duchów mogło zmienić złośliwą duszę łotra, ale ukrzyżowanie, przybicie do krzyża gwoźdźmi, wystawienie na zniewagi i plwociny, kpiny oraz obelgi, to służy temu, abyś mógł dostrzec te dwa wymiary jego najwyższej władzy. On wstrząsa całym stworzeniem i sprawia, że skały zaczynają pękać (Mt 27,51) i pociąga ku sobie twardszą od kamienia duszę łotra, aby obdarować go zaszczytem […].
Oczywiście żaden król nie pozwoliłby nigdy złodziejowi i jemu podobnym zasiadać u swego boku, kiedy ten przyszedłby do jego miasta. Ale Chrystus to właśnie uczynił. Kiedy wszedł do swej ojczyzny, wprowadził tam ze sobą złodzieja. Czyniąc to […], nie znieważył swojej ojczyzny, ale wręcz przeciwnie, wyróżnił raj, gdyż chwalebnym dla raju jest obecność pana, który może sprawić, że nawet złodziej staje się godny przyjemności, których się tam zaznaje. Podobnie ma się z wprowadzeniem do Królestwa niebieskiego celników i cudzołożnic (Mt 21,31), […] gdyż okrywa się chwałą to święte miejsce, pokazując, że Pan Królestwa niebieskiego jest tak wielki, że może uczynić cudzołożnice i celników godnych otrzymania tego zaszczytu i daru. Dużo bardziej podziwiamy lekarza, kiedy widzimy, że leczy ludzi chorych z chorób uznawanych za nieuleczalne. Słusznie więc należy też podziwiać Chrystusa […], gdyż przywraca celnikom i cudzołożnicom taką duchową świętość, że stają się godni nieba.
Źródło: 1 Homilia o krzyżu i łotrze, na Wielki Czwartek